Heeft opa schoenen aan?

Heeft opa nog schoenen aan? Wat zit er onder dat dekje? Gaat opa dan in de oven? Hoe ziet dat er uit? Ligt hij dan in de kist?

Zomaar wat vragen die wij van onze kinderen kregen toen mijn opa van 95 jaar was overleden. Kinderen zijn heel nieuwsgierig en willen alles weten. Ook de dood is voor hen eigenlijk een heel normaal onderwerp. Ook daar willen ze dus van alles over weten.

Wij hadden onze kinderen er al op voorbereid dat “opa bij de visjes” zou komen te overlijden. Hij was 95 jaar en zijn leven was op. Een mooie leeftijd en we konden de kinderen dan ook vertellen dat opa van ouderdom zou sterven. Daarna kregen we veel vragen of wij dan ook dood zouden gaan en wanneer dan. Onze jongste die toen 5 jaar was, had nog geen echt besef van tijd. Hij vond ons ook al oud en dacht dus dat wij ook al dood zouden gaan.

Op onze manier hebben we onze kinderen betrokken bij de hele crematie. De dood hoort nu eenmaal bij het leven. Ze zijn mee geweest naar de avondwake en hebben net als andere mensen afscheid genomen van opa. De kist was op dat moment nog open. Ook dit hebben we de kinderen van te voren uitgelegd en hen verteld dat ze zelf mochten kiezen of ze wel of niet bij opa wilden kijken. Een beetje gespannen gingen ze mee naar binnen. Toen ze opa eenmaal gezien hadden vonden ze het niet meer eng. De oudste, toen 7 jaar, wilde op een gegeven moment naar de andere ruimte, waar ze nog een tekening heeft gemaakt voor opa. De jongste zat vol vragen en wilde bijv. graag weten of opa schoenen aan had. Zijn benen waren bedekt en hij kon het dus niet zien. Samen met papa hebben ze even onder het dekje gekeken om zijn vraag te beantwoorden. Zo hebben we geprobeerd om ook al zijn andere vragen, hoe bijzonder ook, te beantwoorden. Natuurlijk mochten ze ook helpen om de kist dicht te maken.

Ook over de crematie zelf had de kleine man veel vragen. Hij wilde alles tot in detail weten en ook hoe alles werkt. Dit hebben we zo duidelijk mogelijk geprobeerd uit te leggen. Toch is dit heel lastig als de kinderen er geen beeld bij hebben. Zo gingen wij ons afvragen of we hen mee zouden nemen naar de oven. Zou dat wel kunnen? Zouden ze daar geen trauma aan over houden?

Na wat getwijfel hebben we hem toegezegd dat hij, als hij wilde mee mocht naar de oven. We zouden dit gewoon op dat moment zelf beslissen. Na de dienst vroegen we aan de kinderen wat ze wilden. De oudste wilde niet en zij is met andere familie thee gaan drinken. De jongste wilde wel mee. Bij papa op de arm kon hij al zijn vragen stellen en papa kon aanwijzen wat er ging gebeuren. Ook de mensen van het crematorium legden alles goed uit. Nu had hij een beeld bij de antwoorden op zijn vragen. Hij heeft er een dag over nagepraat en daarna was het voor hem klaar. Hij hoefde in zijn hoofd hier geen voorstelling bij te maken, want dan wordt het vaak erger dan het in werkelijkheid is.

Kinderen gaan op hun eigen manier om met leven en dood. Ons nieuwsgierige manneke had ook over de uitvaart veel vragen en deze hebben wij voor hem kunnen beantwoorden en hem een realistisch beeld kunnen geven. Het scheelt natuurlijk wel dat dit bij mijn opa van 95 jaar was en het daardoor voor ons emotioneel te doen was. Wij zijn blij dat wij het op deze manier hebben kunnen doen. Wat zijn jullie ervaringen met jonge kinderen?